Safonau ymddygiad, perfformiad a moeseg

Y safonau

• 1. Hyrwyddo a diogelu buddiannau defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr

  
  Trin defnyddwyr gwasanaeth a’u gofalwyr gyda pharch

  1.1 Rhaid i chi drin defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr fel unigolion, gan barchu eu preifatrwydd ac urddas.

  1.2 Rhaid i chi weithio mewn partneriaeth gyda defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr, gan eu cynnwys, ble fo'n briodol, mewn penderfyniadau am ofal, triniaeth neu wasanaethau eraill i'w darparu.

  1.3 Rhaid i chi annog a helpu defnyddwyr gwasanaeth, ble fo'n briodol, i gynnal eu hiechyd a lles eu hunain, ac i'w cefnogi er mwyn iddynt allu gwneud penderfyniadau gwybodus. 

  Sicrhewch fod gennych gydsyniad

  1.4 Rhaid i chi sicrhau bod gennych gydsyniad defnyddwyr gwasanaeth neu awdurdod priodol arall cyn i chi ddarparu gofal, triniaeth neu wasanaethau eraill. 

  Herio gwahaniaethu

  1.5 Ni ddylech wahaniaethu yn erbyn defnyddwyr gwasanaeth, gofalwyr na chydweithwyr trwy ganiatáu i'ch barnau personol effeithio ar eich perthnasau proffesiynol na gofal, triniaeth na gwasanaethau eraill a ddarperir gennych.

  1.6 Rhaid i chi herio cydweithwyr os ydych chi'n meddwl eu bod wedi gwahaniaethu yn erbyn, neu eu bod yn gwahaniaethu yn erbyn, defnyddwyr gwasanaeth, gofalwyr a chydweithwyr.

  Cynnal terfynau priodol

  1.7 Rhaid i chi gadw eich perthynas gyda defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr yn broffesiynol.

• 2. Cyfathrebu’n briodol ac effeithiol

  
  Cyfathrebu gyda defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr

  2.1 Rhaid i chi fod yn foesgar ac ystyrlon.

  2.2 Rhaid i chi wrando ar ddefnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr ac ystyried eu hanghenion a dymuniadau.

  2.3 Rhaid i chi roi'r wybodaeth i ddefnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr maent angen, mewn ffordd y gallant ei deall.

  2.4 Rhaid i chi sicrhau, ble fo'n bosibl, y gwneir trefniadau i fodloni anghenion ieithyddol a chyfathrebu defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr.

  Gweithio gyda chydweithwyr

  2.5 Rhaid i chi weithio mewn partneriaeth gyda chydweithwyr, gan rannu eich sgiliau, gwybodaeth a phrofiad ble fo'n briodol, er lles defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr.

  2.6 Rhaid i chi rannu gwybodaeth berthnasol, ble fo'n briodol, gyda chydweithwyr sy'n ymwneud â gofal, triniaeth neu wasanaethau eraill a ddarperir i ddefnyddiwr gwasanaeth.

  Cyfryngau cymdeithasol a gwefannau rhwydweithio

  2.7 Rhaid i chi ddefnyddio pob math o gyfathrebu yn briodol a chyfrifol, gan gynnwys cyfryngau cymdeithasol a gwefannau rhwydweithio.

• 3. Gweithio o fewn terfynau eich gwybodaeth a sgiliau

  Cadw o fewn eich cwmpas ymarfer

  3.1 Rhaid i chi gadw o fewn eich cwmpas ymarfer trwy ymarfer yn y meysydd ble mae gennych wybodaeth, sgiliau a phrofiad priodol ar eu cyfer yn unig.

  3.2 Rhaid i chi gyfeirio defnyddiwr gwasanaeth at ymarferwr arall os yw'r gofal, triniaeth neu wasanaethau eraill maent angen tu hwnt i'ch cwmpas ymarfer.

  Cynnal a datblygu eich gwybodaeth a sgiliau

  3.3 Rhaid i chi gadw eich gwybodaeth a sgiliau yn gyfredol a pherthnasol i'ch cwmpas ymarfer trwy ddatblygiad proffesiynol parhaus.

  3.4 Rhaid i chi fod yn gyfredol gydag a dilyn y gyfraith, ein canllaw ac unrhyw ofynion eraill sy'n berthnasol i'ch ymarfer.

  3.5 Rhaid i chi ofyn am adborth a'i ddefnyddio i wella eich ymarfer.

• 4. Dirprwyo'n briodol

  
  Dirprwyo, trosolwg a chefnogaeth

  4.1 Rhaid i chi ddirprwyo gwaith i rywun sydd â'r wybodaeth, sgiliau a phrofiad sydd angen i'w gyflawni'n ddiogel ac effeithiol yn unig.

  4.2 Rhaid i chi barhau i ddarparu goruchwyliaeth a chefnogaeth briodol i'r rhai yr ydych yn dirprwyo gwaith iddynt.

• 5. Parchu cyfrinachedd

  
  Defnyddio gwybodaeth

  5.1 Rhaid i chi drin gwybodaeth am ddefnyddwyr gwasanaeth yn gyfrinachol.

  Datgelu gwybodaeth

  5.2 Dim ond dan yr amgylchiadau hyn y dylech ddatgelu gwybodaeth gyfrinachol:
  
  – os oes gennych ganiatâd;
  – os yw'r gyfraith yn caniatáu hyn;
  – ei bod er lles gorau'r defnyddiwr gwasanaeth; neu
  – os yw er lles y cyhoedd, er enghraifft os yw'n angenrheidiol i amddiffyn diogelwch y cyhoedd neu i atal niwed i eraill.

• 6. Rheoli risg

  
  Nodi a lleihau risg

  6.1 Rhaid i chi gymryd pob cam rhesymol i leihau risg o niwed i ddefnyddwyr gwasanaeth, gofalwyr a chydweithwyr cyn belled ag sy'n bosibl.

  6.2 Ni ddylech wneud unrhyw beth, na chaniatáu i unrhyw un wneud unrhyw beth, a allai greu risg annerbyniol i iechyd neu ddiogelwch defnyddiwr gwasanaeth, gofalwr neu gydweithiwr.

  Rheoli eich iechyd

  6.3 Rhaid i chi wneud newidiadau i sut ydych yn ymarfer, neu stopio ymarfer, os gallai eich iechyd corfforol neu feddyliol effeithio ar eich perfformiad neu farn, neu greu risg i eraill am unrhyw reswm.

• 7. Adrodd ar bryderon am ddiogelwch

  
  Adrodd ar bryderon

  7.1 Rhaid i chi adrodd unrhyw bryderon sydd gennych am ddiogelwch neu les defnyddwyr gwasanaeth yn brydlon a phriodol.

  7.2 Rhaid i chi gefnogi ac annog unrhyw rai eraill i adrodd ar bryderon a pheidio atal unrhyw un rhag codi pryderon.

  7.3 Rhaid i chi gymryd camau priodol os oes gennych bryderon am ddiogelwch neu les plant neu oedolion bregus.

  7.4 Rhaid i chi sicrhau bod iechyd a lles defnyddwyr gwasanaeth yn dod cyn unrhyw deyrngarwch proffesiynol neu arall.

  Mynd ar drywydd pryderon

  7.5 Rhaid i chi fynd ar drywydd unrhyw bryderon yr ydych wedi eu hadrodd ac, os oes angen, eu huwchgyfeirio.

  7.6 Rhaid i chi gydnabod a gweithredu ar bryderon a godir i chi, gan ymchwilio, uwchgyfeirio neu ddelio â'r pryderon hynny ble fo'n briodol i chi wneud hynny.

• 8. Bod yn agored pan aiff pethau o chwith

  
  Bod yn agored gyda defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr

  8.1 Rhaid i chi fod yn agored ag onest pan fydd rhywbeth wedi mynd o chwith gyda'r gofal, triniaeth neu wasanaethau eraill a ddarperwch trwy:
  – hysbysu defnyddwyr gwasanaeth neu, ble fo'n briodol, eu gofalwyr, bod rhywbeth wedi mynd o'i le;
  – ymddiheuro;
  – cymryd camau i unioni pethau os yn bosibl; a
  – gwneud yn siwwˆ r bod defnyddwyr gwasanaeth neu, ble fo'n briodol, eu gofalwyr, yn derbyn esboniad llawn a phrydlon o beth sydd wedi digwydd ac unrhyw effeithiau tebygol.

  Delio â phryderon a chwynion

  8.2 Rhaid i chi gefnogi defnyddwyr gwasanaeth a gofalwyr sydd eisiau codi pryderon ynghylch yr ofal, triniaeth neu wasanaethau eraill a dderbyniont.

  8.3 Rhaid i chi roi ymateb cynorthwyol ac onest i unrhyw sy'n cwyno
  ynghylch yr ofal, triniaeth neu wasanaethau eraill a dderbyniont.

• 9. Bod yn onest a dibynadwy

  
  Ymddygiad personol a phroffesiynol

  9.1 Rhaid i chi wneud yn siwˆ r bod eich ymddygiad yn cyfiawnhau ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd ynoch chi a'ch proffesiwn.

  9.2 Rhaid i chi fod yn onest am eich profiad, cymwysterau a sgiliau.

  9.3 Rhaid i chi wneud yn siwˆ r bod unrhyw weithgareddau proffesiynol yr ydych yn ymwneud â nhw yn gywir ac nad ydynt yn debygol o gamarwain.

  9.4 Rhaid i chi ddatgan unrhyw faterion allai greu gwrthdaro buddiannau a sicrhau nad ydynt yn dylanwadu ar eich barn.

  Gwybodaeth bwysig am eich ymddygiad a chymhwyster

  9.5 Rhaid i chi roi gwybod i ni cyn gynted â phosibl os:
  
  – byddwch yn derbyn rhybudd gan yr heddlu neu eich bod wedi eich cyhuddo, neu'ch cael yn euog, o dramgwydd troseddol;
  – yw sefydliad arall sy'n gyfrifol am reoleiddio proffesiwn iechyd neu ofal cymdeithasol wedi cymryd camau neu wneud casgliad yn eich erbyn; neu
  – rhoddwyd unrhyw gyfyngiad ar eich ymarfer, neu os ydych wedi'ch gwahardd neu ddiswyddo gan gyflogwr, oherwydd pryderon am eich ymddygiad neu gymhwyster.

  9.6 Rhaid i chi gydweithredu gydag unrhyw ymchwiliad i'ch ymddygiad neu gymhwyster, ymddygiad neu gymhwyster eraill, neu ofal, triniaeth neu wasanaethau eraill a ddarperir i ddefnyddwyr gwasanaeth.

• 10. Cadw cofnodion o'ch gwaith

  
  Cadwch gofnodion cywir

  10.1 Rhaid i chi gadw cofnodion llawn, clir, a chywir ar gyfer pawb yr ydych yn gofalu amdanynt, trin neu ddarparu gwasanaethau eraill iddynt.

  10.2 Rhaid i chi gwblhau'r holl gofnodion yn brydlon a chyn gynted â
  phosibl wedi darparu gofal, triniaeth neu wasanaethau eraill.

  Cadw cofnodion yn ddiogel

  10.3 Rhaid i chi gadw cofnodion yn ddiogel trwy eu hamddiffyn rhag colled, difrod neu fynediad amhriodol.